تصمیم جدید وزارت صنعت، عقبگرد در روند توزیع تایر سنگین است

*وزارت صنعت از تصمیم درست خود عقب نشینی نکند*

وحید خراسانی با بیان این که اخیرا وزارت صنعت طی نامه شماره ۳۶۴۵۸/۶۰ بر خلاف ضوابط اجرایی تبصره ۴ ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، تصمیم گرفته است که بخشی از تایرهای سنگین را از شبکه توزیع سیستمی خارج کند، اظهار داشت:

به نظر می‌رسد که با توجه به تجربه‌های پیشین باعث عدم اطمینان به داده‌های سامانه توزیع تایر و متعاقب آن موجب بر هم خوردن آرامش نسبی موجود در بازار این کالای اساسی و استراتژیک خواهد شد.

خراسانی با بیان این که حل مشکل رسوب تایر راهکارهای سیستمی دارد، گفت:

در این زمینه به عنوان مثال می‌توان میزان سهمیه رانندگان را افزایش داد، اما اتخاذ تصمیم غیرکارشناسی و خلاف قانون توزیع خارج از سامانه باعث بر هم خوردن رویه سیستمی موجود و بازگشت به دوران ابلاغ‌های کاغذی و امضاهای طلایی می‌شود.

*کاهش شفافیت بازار تایر در صورت توزیع غیر سیستمی این کالا*

وی با اشاره به بخش دیگری از نامه قائم مقام وزیر صنعت در حوزه بازرگانی، اظهار کرد:

متأسفانه در بخش دیگری از نامه قائم مقام وزیر صمت در حوزه بازرگانی، الزام صدور کد رزرو و درج قیمت در سامانه برای خرید تایرهای سنگین برداشته شده که این اقدام که بر خلاف مصوبات کمیته پایش حمل و نقل کشور مبنی بر توزیع تایر بر مبنای پیمایش ناوگان است.

خراسانی در ادامه افزود:

این مسئله باعث عدم ثبت اسناد در آخرین و مهمترین حلقه زنجیره تأمین و توزیع تایر یعنی فروش به مصرف‌کننده خواهد شد و عملا ثبت سیستمی اسناد در دیگر حلقه‌های زنجیره را بی ارزش خواهد کرد.

وی با انتقاد از اعمال معافیت برای خرده فروشان از ثبت قیمت فروش به مصرف‌کننده در سامانه توزیع تایر، بیان کرد:

در صورتی که قیمت فروش به مصرف‌کننده در سامانه توزیع سیستمی تایر درج نشود داده­‌های سامانه کمکی به بازرسان جهت رصد بازار نخواهد کرد و به عبارت دیگر شفافیت بازار به طور کلی مخدوش می‌شود.

کارشناس حوزه صنعت لاستیک در پایان با اشاره به اقدام وزارت صنعت در سیستمی کردن توزیع تایر سنگین، اظهار داشت:

پس از اقدام صحیح وزارت صنعت در سیستمی کردن توزیع تایر سنگین در دو سال گذشته، این اقدام جدید نوعی عقبگرد در جهت نابودی زیرساخت ایجاد شده جهت شفافیت و رصد بازار تایر بوده و مشکلات عدیده‌ای را برای دولت بعد در حوزه عرضه تایر سنگین و سواری ایجاد خواهد کرد.

*نظام توزیع سیستمی*

شایان ذکر است، پس از آن که کمبود تایر سنگین در سال ۱۳۹۷ باعث اختلال در شبکه حمل و نقل باری و مسافری کشور شد و احتمال وقوع یک بحران ملی وجود داشت، وزارت صنعت با همکاری سازمان راهداری پس از بررسی ابعاد مختلف موضوع از نحوه تأیید ثبت سفارش‌‌ها تا نظام توزیع معیوب، در نهایت یک نظام توزیع سیستمی برقرار کرد.

با آغاز این شیوه توزیع، رصد کلیه تایرهای سنگین وارداتی و تولیدی از مبدا گمرک و کارخانه تا رسیدن به دست مصرف کننده بر اساس استحقاق ناوگان (با توجه به پیمایش) محقق شده و وزارت صمت از ابتدای سال ۱۳۹۸ موفق به مهار بحران کمبود و گرانی تایر سنگین شد.

با توجه به این که در نیمه اول سال ۱۳۹۹ قیمت بازار آزاد تایر سواری به دو برابر قیمت مصوب رسیده بود، تصمیم گرفته شد که طرح توزیع سیستمی تایر سنگین به تایرهای سواری نیز تعمیم یابد، بنابراین در نیمه دوم سال گذشته با ثبت بیش از ۲٫۶۰۰٫۰۰۰ سند خرده فروشی تایر در سامانه جامع تجارت، نزول قیمت‌ها به زیر قیمت مصوب آغاز شده و بار دیگر بازار تایر با آرامش نسبی همراه شد.

*چرا توزیع سیستمی تایر سنگین ضروری است؟*

بنابر داده‌های سامانه جامع تجارت، از ابتدای توزیع سیستمی تایر سنگین، بالغ بر ۷۵ هزار میلیارد ریال یارانه به دست مصرف‌کنندگان رسیده و در نتیجه از حیف و میل ارز ترجیحی اختصاص یافته برای واردات و تولید تایر سنگین جلوگیری شده است.

در سال ۱۳۹۷ علی‌رغم آنکه واردات تایر سنگین و مواد اولیه لازم برای تولید داخلی این محصول، با استفاده از ارز دولتی ۴۲۰۰ تومانی انجام می‌گرفت، اما به علت عدم وجود شفافیت در توزیع تایر سنگین و ورود دلالان به این بازار، نارضایتی گسترده‌ای در میان رانندگان ایجاد شد.

از همین رو، به منظور ساماندهی توزیع تایر سنگین در کشور، وزارت‌خانه‌های صنعت، معدن و تجارت، راه و شهرسازی و وزارت کشور، طرح توزیع سیستمی تایر سنگین را اجرایی کردند.

بر اساس اظهارات بسیاری از فعالان بازار تایر، اجرای این طرح به مرور توانست با جلوگیری از توزیع نامناسب این کالای اساسی و همچنین مقابله با قاچاق صادراتی تایر سنگین، بازار این کالا را شفافیت بخشد و قدرت نهاد‌های نظارتی را برای کشف گران‌فروشی‌ها و احتکار کالا افزایش دهد.